De bosbranden in Portugal en Spanje worden voornamelijk veroorzaakt door een combinatie van extreme hitte, droogte en menselijke activiteiten. Klimaatverandering verergert deze omstandigheden, waardoor temperaturen stijgen en neerslag afneemt. Onvoorzichtig gedrag, zoals het weggooien van sigarettenpeuken of illegale verbranding van afval, kan ook branden veroorzaken.

Bosbranden komen elk jaar voor in Portugal en Spanje, vooral tussen juni en september. Het aantal en de intensiteit variëren afhankelijk van weersomstandigheden. In extreme jaren kunnen duizenden hectares verbranden, zoals in 2017 toen Portugal een van de dodelijkste branden meemaakte.

Beide landen investeren in brandpreventie, zoals het creëren van brandgangen, vroegtijdige waarschuwingssystemen en gemeenschapseducatie. Spanje heeft een speciaal bosbrandbestrijdingsprogramma (INFOCA), ter Portugal het Sistema de Defesa da Floresta tegen Incêndios (SDFCI) gebruikt. Tijdens hoge risicoperiodes worden extra brandweerteams ingezet en drones voor monitoring.

Klimaatverandering leidt tot langere, hetere en drogere zomers in Zuid-Europa, wat het bosbrandseizoen verlengt en de intensiteit verhoogt. Studies tonen aan dat het brandgevoelige gebied sinds 1980 met 20% is toegenomen. Verwacht wordt dat tegen 2030 het risico op extreme branden met 40% kan stijgen.

In Portugal zijn de centrale regio's (zoals Leiria en Castelo Branco) en het noorden (Bragança) het meest kwetsbaar. In Spanje lopen Andalusië, Catalonië en Valencia hoog risico. Bergachtige gebieden met dichte vegetatie en weinig toegang voor brandweer zijn bijzonder gevaarlijk.

Toeristen moeten lokale waarschuwingen volgen, vluchtroutes kennen en geen open vuur maken in risicogebieden. Het is raadzaam een noodpakket met maskers, water en een telefoon met noodnummers (112 in beide landen) mee te nemen. Vermijd wandelingen in natuurgebieden tijdens code rood waarschuwingen.

Bosbranden vernietigen habitats, verminderen biodiversiteit en veroorzaken bodemerosie. Inheemse soorten zoals kurkeiken hebben decennia nodig om te herstellen. Branden versnellen ook woestijnvorming en verminderen wateropslagcapaciteit van bodems, wat langetermijnproblemen voor ecosystemen veroorzaakt.

De Europese Copernicus-satellieten leveren realtime data over brandhaarden, rookpluimen en temperatuuranomalieën. Deze informatie helpt bij het plannen van blusoperaties en evacuaties. De EFFIS (European Forest Fire Information System) deelt deze gegevens met lokale autoriteiten voor snellere reacties op uitbraken.